Dịch vụ tắm lá thuốc của người Dao đỏ điểm nhấn du lịch Lào Cai

Dịch vụ tắm lá thuốc của người Dao đỏ điểm nhấn du lịch Lào Cai Trong bối cảnh xu hướng du lịch đang thay đổi mạnh mẽ, các chuyến đi không còn đơn thuần là tham quan mà trở thành cơ hội để du khách tận hưởng và cải thiện sức khỏe. Điều này càng khiến các bài thuốc nam của dân tộc Dao đỏ tại Lào Cai trở nên quý giá hơn bao giờ hết. Áo cưới Tuy Hoà Phú Yên

Nhằm giới thiệu và bảo tồn những bài thuốc truyền thống của dân tộc, với sự hỗ trợ của Trung tâm Tư vấn Quản lý Bền vững Tài nguyên và Phát triển Văn hóa Cộng đồng Đông Nam Á (CIRUM), cùng sự ủng hộ của chính quyền địa phương, mô hình ngâm tắm lá thuốc nam kết hợp du lịch cộng đồng của người Dao đỏ tại thôn Sải Duần, xã Phìn Ngan, huyện Bát Xát đã đạt được những kết quả đáng khích lệ. Mô hình này hứa hẹn sẽ mở ra triển vọng phát triển du lịch cộng đồng tại các xã vùng cao của Lào Cai.

Tắm lá thuốc nam của đồng bào Dao đỏ – Điểm nhấn du lịch Lào Cai

Với cộng đồng người Dao, nơi có khoảng 98% dân số, các bài thuốc nam từ rừng cây thực sự là báu vật. Thôn Sải Duần, cách thành phố Lào Cai khoảng 25 km, nằm sâu trong núi rừng, là nơi sinh sống gắn bó của người Dao. Rừng không chỉ là mái nhà, là nơi cung cấp sinh kế, mà còn là nguồn cung cấp các loại lá thuốc nam quý giá cho cuộc sống người dân.
Dịch vụ tắm lá thuốc của người Dao đỏ điểm nhấn du lịch Lào Cai

Chủ tịch UBND xã Phìn Ngan, ông Vàng Láo Lở, chia sẻ rằng người dân ở đây luôn ý thức được vai trò quan trọng của rừng và luôn nỗ lực bảo vệ nó. Mọi người trong thôn đều cùng nhau ký cam kết bảo vệ rừng, chỉ lấy những sản vật như cành củi khô, rau, quả, măng, lá thuốc từ thiên nhiên. Những ai vi phạm quy định này sẽ phải chịu hình phạt lao động công ích, như phát quang cây cối, nhổ cỏ, dọn dẹp các lối đi trong bản.
 

Bà Chảo Cói Mẩy, thôn Sải Duần, đã được truyền nghề từ nhỏ qua những lần theo mẹ vào rừng tìm lá thuốc. Với sự hiểu biết sâu sắc về các bài thuốc nam của dân tộc Dao đỏ, bà hiện là người nắm giữ hàng chục bài thuốc quý giá. Bà cho biết, thuốc tắm của người Dao đỏ được pha chế từ 25-30 loại thảo dược mọc rải rác ở các khe núi, không phải ai cũng biết. Sự kết hợp của những loại thảo dược như kim ngân, lá khế, thìa là, lá vối, long não, hoàng bá nam giúp làm đẹp da; thanh táo, thổ lục linh, thiên niên kiện hỗ trợ xương khớp; sa nhân, sả, hồi, quế giúp điều hòa đường tiêu hóa đã tạo nên một bài thuốc tắm hiệu quả và mang đậm bản sắc văn hóa Dao đỏ.

Bà Mẩy chia sẻ rằng trước những năm 90, khi giao thông còn khó khăn và người dân không biết đến bệnh viện, họ phải dựa vào các dược liệu tự nhiên từ rừng để chữa bệnh. Những bệnh như đau xương khớp, tê bì chân tay, hay phục hồi sức khỏe sau ốm đều được chữa trị bằng những lá thuốc quý. Đặc biệt, phụ nữ Dao sau khi sinh đều sử dụng lá thuốc tắm. Sau khi tắm từ 3-5 nồi thuốc, chỉ sau 3 ngày, phụ nữ đã có thể tiếp tục công việc nương rẫy. Trẻ em cũng được tắm lá thuốc định kỳ để ngăn ngừa các bệnh ngoài da.

Ngôi nhà cộng đồng của người Dao đỏ Phìn Ngan, tại thôn Sải Duần, hiện không chỉ là nơi thờ tổ nghề thuốc mà còn có phòng khám nhỏ chăm sóc sức khỏe cho bà con. Ngâm tắm thuốc nam đã trở thành một phần không thể thiếu trong văn hóa truyền thống của người Dao đỏ. Trước khi vào rừng lấy thuốc, bà Mẩy luôn thắp hương xin phép thần rừng và chỉ thu hái vừa đủ để bảo vệ sự cân bằng của thiên nhiên.

Từ năm 2019, nhờ sự hỗ trợ của Trung tâm Tư vấn Quản lý Bền vững Tài nguyên và Phát triển Văn hóa Cộng đồng Đông Nam Á (CIRUM), các bài thuốc tắm của người Dao đỏ đã được phát triển thành sản phẩm du lịch độc đáo. Mô hình tắm lá thuốc kết hợp du lịch cộng đồng đã không chỉ giúp người dân duy trì sinh kế mà còn thu hút đông đảo du khách đến trải nghiệm.

Ngôi nhà cộng đồng, được xây dựng trên diện tích 300m² với kinh phí 440 triệu đồng, là trung tâm hoạt động của mô hình này. Tại đây, du khách có thể trải nghiệm ngâm tắm thuốc, tham gia các hoạt động cộng đồng và nghỉ dưỡng. Ngoài ra, người dân địa phương còn được hưởng một phần lợi nhuận từ việc bán sản phẩm và hoạt động của nhà cộng đồng.

Nhóm vận hành và quản lý mô hình tắm thuốc của thôn Sải Duần, do bà Chảo Cói Mẩy làm trưởng nhóm, đảm nhận các công đoạn từ thu hái, chế biến thuốc đến hướng dẫn du khách. Kể từ khi có nhà cộng đồng, bà Mẩy còn trồng thuốc quanh khu vực, không chỉ phục vụ cho việc thu hái mà còn tạo cảnh quan thu hút khách.

Sau hai năm bị ảnh hưởng bởi dịch bệnh, lượng khách đến với Sải Duần đã đông trở lại. Ông Phùng Văn Thảo, một khách hàng từ thành phố Lào Cai, cho biết ông đã tin tưởng lựa chọn phương pháp chữa đau lưng truyền thống của người Dao đỏ. Sau khi ngâm tắm và gội đầu bằng nước thuốc, ông cảm thấy cơ thể thư giãn, các cơn đau mỏi lưng, xương khớp và nhức đầu giảm hẳn.
Dịch vụ tắm lá thuốc của người Dao đỏ điểm nhấn du lịch Lào Cai

Sau khi trải nghiệm ngâm tắm lá thuốc, chị Văn Ngọc Lan, một du khách đến từ Thành phố Hồ Chí Minh, đã chia sẻ cảm xúc hào hứng. Tháng trước, chị mắc COVID-19 và dù tình trạng nhẹ, nhưng vài tuần sau, chị vẫn cảm thấy choáng váng, hụt hơi và mệt mỏi. Sau khi đến Sải Duần, hít thở không khí trong lành, chị cảm thấy cơ thể trở nên sảng khoái, nhẹ nhõm hơn. Khi được tắm lá thuốc, đầu óc chị cảm thấy thư giãn, giống như cơ thể đã được thanh lọc. Ngay sau đó, chị Lan và đoàn khách thưởng thức những bữa cơm truyền thống với các món ăn địa phương như rau rừng xào thịt lợn gác bếp, măng tươi luộc hoặc xào, măng chua nấu canh, và cá suối rán.

Du khách nước ngoài thường lưu lại lâu hơn và tham gia các hoạt động thú vị như đi bộ trong rừng, cùng người dân đi hái thuốc nam, lên nương cuốc đất, gieo ngô, hoặc vãi hạt rau...
Dịch vụ tắm lá thuốc của người Dao đỏ điểm nhấn du lịch Lào Cai

Với nguồn thu từ mô hình tắm lá thuốc dao động khoảng 100-150 triệu đồng mỗi năm, mô hình này không chỉ tạo ra điểm nhấn mới trên bản đồ du lịch Lào Cai mà còn góp phần khẳng định sự nỗ lực của người dân và chính quyền địa phương trong việc phát triển các dịch vụ gắn liền với việc bảo vệ và quản lý tài nguyên thiên nhiên. Đặc biệt, mô hình này đã biến những bài thuốc nam thành sản phẩm hàng hóa, góp phần bảo tồn và phát triển đời sống văn hóa, kinh tế của địa phương.